Ελληνίδες νύφες... made in Japan

Τα πλοία με τις νύφες δεν ταξίδευαν μόνο μέχρι την Αυστραλία. Εφταναν και στην Ιαπωνία! Αυτό αποκαλύπτει σε νέο βιβλίο του ο πανεπιστημιακός καθηγητής Αναστάσιος Τάμης, που περιγράφει μέσα από μαρτυρίες αλλά και σπάνιες φωτογραφίες την ελληνική μεταναστευτική εμπειρία σε Ινδία, Κίνα, Μαντζουρία, Ιαπωνία, Κορέα και Φιλιππίνες.

Η Ακριβή Ασημακοπούλου - Fukuzawa ήταν η πρώτη Ελληνίδα νύφη της Ιαπωνίας. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη από Ελληνες Κωνσταντινουπολίτες γονείς και το 1940, ενώ σπούδαζε τραγούδι στο Παρίσι, γνώρισε και παντρεύτηκε τον Shindaro Fukuzawa, μορφωτικό ακόλουθο της Ιαπωνίας στην Πόλη του Φωτός. Το ζευγάρι, όμως, πέρασε πέτρινα χρόνια, αφού συνελήφθη από τα αμερικανικά στρατεύματα στο Βερολίνο και οδηγήθηκε σε διάφορα στρατόπεδα αιχμαλώτων στις ΗΠΑ. Τελικά, απελευθερώθηκαν το 1945, οπότε και άρχισε η ξέφρενη καλλιτεχνική σταδιοδρομία της Ακριβής Ασημακοπούλου, η οποία εισήγαγε στα μεγαλύτερα θέατρα της Ιαπωνίας την ευρωπαϊκή κλασική μουσική.

Εκατοντάδες ακόμα Ελληνίδες παντρεύτηκαν εύπορους και καλλιεργημένους Ιάπωνες και στη συνέχεια ασχολήθηκαν με τη φιλανθρωπία και την πολιτιστική δράση. Ο καθηγητής Τάμης στο βιβλίο του «Οι Ελληνες της Απω Ανατολής» αναφέρεται επίσης στην Κατερίνα Ελευθερίου από την Ξάνθη, που παντρεύτηκε τον Ιάπωνα Φουσάο Μαγκάγια και εγκαταστάθηκαν στο Τόκιο. Ο Φουσάο ασπάστηκε την ορθοδοξία, βαφτίστηκε με το όνομα Ιωάννης και χειροτονήθηκε ορθόδοξος ιερέας!

Τη δεκαετία του '60, όπως αναφέρει ο ομογενής πανεπιστημιακός, έφτασαν και στην Ελλάδα πολλές νύφες από την Ιαπωνία, που είχαν παντρευτεί κατά κύριο λόγο Ελληνες ναυτικούς. Συνολικά εκτιμά ότι έφτασαν στην Ελλάδα 700 νύφες από την Ιαπωνία, που είχαν μάλιστα ιδρύσει και οργάνωση, αλλά οι περισσότερες δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στη χώρα μας. Δεν ήταν και λίγα τα οικογενειακά δράματα. Πολλές από τις Γιαπωνέζες που ακολούθησαν τους συζύγους τους στην Ελλάδα, όταν έφτασαν εδώ, εγκαταλείφθηκαν απροστάτευτες. Ορισμένες εμφανίστηκαν στα ελληνικά προξενικά γραφεία και επέστρεψαν διαμαρτυρόμενες τα ελληνικά τους διαβατήρια. Αλλες διεκδίκησαν με πείσμα να εντοπίσουν τους ναυτικούς συζύγους τους στην Ελλάδα και άλλες οδηγήθηκαν σε εκτρώσεις ή σκότωσαν τα βρέφη τους καθώς ήταν αδύναμες να τα μεγαλώσουν!

Ο γάμος, όμως, δεν ήταν ο μόνος τρόπος μετανάστευσης στην Απω Ανατολή. Το πρώτο κύμα αποτελούνταν από Ελληνες διαφόρων κοινωνικών τάξεων και χρονολογείται τον 18ο αιώνα. Το δεύτερο, που είχε πιο ξεκάθαρα οικονομικά χαρακτηριστικά, πραγματοποιήθηκε το 1960 έως το 1985. Σε αυτή την περίοδο πάνω από 7.000 Ελληνες εγκαταστάθηκαν στα λιμάνια της Ιαπωνίας και στο Τόκιο.